Мындан алда Смоленск областда Къарачай-Черкесиядан совет аскерчилеге эсгертме салыннганды.
Уллу Ата джурт къазауатда 27 мелиуандан аслам адам ёлгенди, ол тизимде совет аскерчиле, абычарла, тюз адамла да бардыла. Алай болса да, ол ачы къазауатдан совет халкъ хорламлы чыкъгъанды. Сычёвну джеринде совет аскерчиле кёб ёлгендиле, аланы арасында Къарачай-Черкес Республикадан танг кесек адам болгъанды. Къралны баш байрамы - Уллу Хорламны кюню – джетерни аллы бла ол джигитлеге эсгертме салгъандыла.
Аны ачхан заманда «Бирикген Эресей» политика партияны Смоленскеде регионал бёлюмюню секретары, партияны «Историческая память» деген проектини координатору Игорь Ляхов сёлешгенди.
«Бу джерни бютеу Совет Союзну халкъы къоруулагъанды. Тергеу кёргюзгенден, Смоленщинада мелиуандан артыкъ адам ёлгенди. Биз 30 джыл бардыргъан тинтиулерибизни кёзюуюнде 50 минг аскерчини табханбыз. Мындан ары да этиллик иш кёбдю, талай адамны атын ачыкъларгъа керекди. Мен бу ишни бардыргъанлагъа, къурагъанлагъа джюрек толу разылыгъымы билдиреме. Иги ишле этейик деб Кавказдан келген къарнашларыбызгъа да бек разыма. Бизни борчубуз адамларыбызны ол къазауатда этген хорламларын эсгериудю, сакълауду», - дегенди областны Думасыны председатели Игорь Ляхов.
Эсгертмени этиу эмда аны къуруу ишле 2021-чи джылны байрым (февраль) айында башланнгандыла. Ол ишни юсюнде Хапаланы Муссаны къыйыны уллуду - аскерчилени атларын ачыкълаб, КъЧР-ни Афганчыларыны ветеранларыны союзуну правлениесини председатели подполковник Мамчуланы Исса бла оноулашыб, кесини оюмун билдиргенди.
Къарачай-Черкес Республиканы Башчысыны Администрациясы бла Правительствосуну кёлтюргючлюгю, Смоленск областны властларыны эмда излеучю къауумуну болушлукълары бла проектни джашауда толтурургъа мадар табылгъан эди. Эсгертмени ачылыууна Шимал Кавказдан талай адам келген эди. Аланы арасында эсгертмени автору Магометланы Тимур, ёлгенлени туугъан-туудукълары болгъандыла.
«Мени атамы къарнашы башсыз тас болгъанланы тизгининде эди, энди уа ол табылыб, аны къабыры къалайда болгъанын билеме. Мен аны излегенлеге юйдегибизни атындан разылыгъымы билдиреме», - дегенди ёлген аскерчилени бирини туудугъу Салпагъарланы Назбий.
Къууанч джыйылыу Эсгериуню Тюзюнде ётгенди. Смоленск областда «Бирикген Эресей» партияны «Защитникам Отечества посвящается...» деген регионал проектин джашаугъа кийирген заманны ичинде 1812-чи джыл баргъан къазауатда эмда 1941-чи – 1945-чи джыллада баргъан Уллу Ата джурт къазауатда ёлгенлеге 20 эсгертме салыннганды.
Джангы эсгертмени ачаргъа аталгъан джыйылыуда Сычёв районну тамадасы, «Бирикген Эресей» партияны джергили бёлюмюню секретары Татьяна Никонорова бу эсгертмени къурагъанланы, излеучю отрядлагъа къошулгъанланы Бюсюреу къагъытла бла саугъалагъанды.
Джыйылыуну ахырында келген адамла монументге гокка хансла салгъандыла.
Бусагъатда Сычёв районда 11 Къарнаш аскер къабыр барды. Алада 26 минг аскерчи басдырылгъанды, аланы арасында Къарачай-Черкесиядан адамла да бардыла. Эсгериу митингни аягъында ийнанмакълыкъны, сыйны белгиси болгъан акъ шарланы кёкге ийгендиле.
Лепшокъланы Хусеин.
