2018-чи джыл МЧС-ни Шимал Кавказ федерал округда бёлеги бардыргъан ишлени эсеблери чыгъарылгъан заманда чертилгенине кёре, Къарачай-Черкесияны да айтыб, мында регионланы барында да этиллик ишле асыулу да, заманларында да этилиб баргъандыла. Озгъан джыл округда къыйын болумланы адамлагъа хата джетгинчи онглауну юсюнден программа джарашдырылгъан эди да, ведомствону къуллукъчулары кеслерини ол джаны бла борчларын аны башчылыкъгъа тутууну юсю бла бардырыб тургъандыла.
РФ-ны Президентини Шимал Кавказ федерал округда Толу эркинликли келечиси Александр Матовников айтхандан, быйыл да аллай программаланы джарашдырыу бла бегитиуню ишлери бардырыллыкъдыла. Ала хар регионну табигъат халисине кёре болуучу табсызлыкъланы онглау бла байламлы этиллик ишлени кёргюзюуню тамалында джарашдырыллыкъдыла. Сёзден, Къарачай-Черкесияда къобанлада суула къобадыла, тау суула джунчутадыла, уллу джангурла, бузла джаууб, адамла джашагъан джерлеге, бачхалагъа-затлагъа халеклик саладыла. Аны амалтын Къарачай-Черкесияда табигъат табсызлыкълагъа къаршчы кюрешиуню ишлерин кёргюзген заманда аллай затлагъа аллындан хазырланыб тюбеуню джоллары бла мадарлары кёргюзюледиле.
Бизни республика туризм дженгил ёсюб, джайылыб баргъан регионду. Аны бла байламлы бизде солургъа кёб адам келеди. Мчсчилени борчлары да ала хауа, табигъат чарпыулада джарсымазча этиудю. Ала бу сыйлы эмда джууаблы борчларын айыбсыз толтурур мадарла этиб да турадыла. Аны себебли Къарачай-Черкесиягъа келген туристле ызларына чарпыусуз да къайтадыла. Айхай да, ведомствону КъЧР-де бёлеги, бютеу къралдача, ол ишин хар джылны аллында джарашдыргъан программасында белгилегенича бардырады.
Эресейни МЧС-ни министри Евгений Зиничев джыйылыуда айтхандан, субъектлени ишлерине цифралы 3D карталаны сингдириу уллу ишлени бириди. Къралны территорияларыны барыны табигъат къуралышлары толу кёргюзюлген цифралы карталары джарашдырылгъандыла. Алада хар джерни табигъат къуралышларына кёре табсыз джерлерини паспортлары да джарашдырылгъандыла. Ала къоркъуулу болум къуралгъаны неда чыкъгъаны болса, аны халын аманнга джибермез мадарланы кёргюзедиле.
Аны бла да къалмай, быйыл Эресейни МЧС-и Шимал Кавказ регионну болургъа боллукъ табигъат чарпыуларыны атласын джарашдырлыкъды. Аны юсюнден джыйылыуда МЧС-ни башчысыны заместители Виктор Яцуценко хапар айтханды. Ол билдиргенден, бу атлас 2019-чу – 2020-чы джыллагъа джораланыб этилликди. Анда неден да алгъа табигъат эмда техноген къоркъуула бла байламлы этиллик ишле кёргюзюллюкдюле.
Атлас ачыкъ эмда джабыкъ кесекледен къураллыкъды. Ачыкъ кесегинде кёргюзюлген ишле Эресейни МЧС-ни, РФ-ны субъектлерини толтуруучу властларыны органларыны официал Интернет сайтларына джазыллыкъдыла. Атласны джабыкъ кесеги уа ведомствону кесини сетинде орунлашдырыллыкъды. Анда территорияланы паспортларыны, космос мониторингни, властны федерал органларыны, аны кибик башха затланы юслеринден хапар берилликди. Ол затланы бары да къоркъуулу болумланы, чарпыуланы джолларын кесиуге къуллукъ этерикдиле.
Джыйылыуда РФ-ны Президентини Шимал Кавказ федерал округда Толу эркинликли келечиси Александр Матовников айтхандан, арттотур (апрель) айны ал сюремине дери ол атласлагъа округну субъектлерини турист маршрутларыны юслеринден информацияла кийирилликдиле.
Эресейни МЧС-ни башчысы Евгений Зиничев Эресейни МЧС-ни бойнуна салыннган борчланы толтурургъа кёлтюргючлюк этиб тургъанлары ючюн КъЧР-ни вице-премьери Чеккуланы Хызыр бла КъЧР-ни ич ишлерини министри Игорь Трифоновну ведомствону сыйлы саугъалары бла саугъалады.
